Хөгжлийн банкнаас санхүүжүүлсэн төсөл, хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүн, зээл олголт, эргэн төлөлтийн явц, байдлыг хянан шалгах түр хорооноос Нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголын гурав дахь шат Төрийн ордноо  өнөөдөр /2023.03.17/ тав дахь өдрөө үргэлжилж байна.

Гурав дахь шатны сонсголд Хөгжлийн банкны эх үүсвэрээс арилжааны банкуудаар дамжуулан олгосон 2542 төсөл, хөтөлбөрийн 1,6 их наяд төгрөгийн зээлийн ашиглалт, зарцуулалт, үр дүн, Хөгжлийн банкны бусдаас татан төвлөрүүлсэн хөрөнгийн удирдлага, зарцуулалт, ашиглалт, үр дүн” сэдвээр зохион байгуулж, нийт 240 гаруй иргэн, хуулийн этгээдийг гэрчээр дуудсан билээ.  

Энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр: “Б.Жаргалсайхан гуай энд чөлөөт мэтгэлцээн явагдаагүй. Та шинжээчийн дүгнэлттэй холбоотой,

2014 он өөрийн авсан 8 хувийн хүүтэй 14 тэрбум төгрөг, одоо 17,8 тэрбум төгрөг болчихоод байгаа зээлээсээ 9 жилийн хугацаанд 1 ч төгрөг төлөөгүй байна. Энэ мөнгө Хөгжлийн банкны эх үүсвэртэй.

Монголын ард түмэн гадаад улсаас өндөр хүүтэй бонд босгож авсан. Эндээс та авчихаж. Нэг ч төгрөг төлөөгүй байна. УИХ-ын гишүүнээр ажиллаж байх үедээ 11,9 тэрбум төгрөгийн хүүгүй зээл авчихсан байна.

Тэр зээл нь муу зээлийн ангилалд орсон байх үедээ 14 тэрбум төгрөгийн зээл бас авчээ. Үүнийгээ төлөхгүй юм уу? гэдэг ганцхан асуулт л асуугаад байна. Та зээлээ төлөхгүй юм уу? “гэсэн асуултанд

БНН-ын дарга, “Буян” ХХК-ий захирал Б.Жаргалсайхан хариулахдаа: ” Та аж ахуйн ажил хийж үзээгүй, 10 хүнд цалин тавьж үзээгүй бол нийгэмд болж байгаа асуудлуудыг хэзээ ч шийдэж чадахгүй ээ. Тэр худлаа.

Эхний ээлжинд ядаж 10 хүнд цалин өгч үзэх хэрэгтэй. Өнөөдөр Монгол улсад ямар ч бизнес хийгээд ашиг олох боломжгүй юм билээ. Инфляци, долларын ханшийн зөрүүгээ харчих. Хуульзүйн орчноо харчих. Хүн ямар ч бизнес хийгээд мөнгө олох боломжгүй.

Та нар өнөөдөр нэг банкны л алдагдал ярьж байна. Бусад банкуудыг ярих юм бол бүгд доошоо цөмөрчихсөн байгаа. Та нар тэрийг ярихгүй байгаа. Үнэн. Шалтгаан нь банкууд муудаа биш, Монгол улсад бизнес хийх орчин байхгүй. Оюутолгойд тогтвортой байдлын гэрээ хийж, баталгаа гаргаж өгч байгаа.

Бондын зээл авахдаа Засгийн газрын баталгаа гаргаж өгч байгаа. Тэгвэл хувийн хэвшилд ямар баталгаа гаргаж өгдөг юм? Аж ахуйн ажил хиййхээр татварын тогтолцоо чинь худлаа байна. Ажил хийх боломж алга байна. ” гэв.

Харин УИХ-ын гишүүн Т.Доржхандын, Маш олон бизнесүүд зээл авсан байна. Зээл бол буруу биш. Асуудал нь зээлээ зориулалтын дагуу зарцуулсан байна уу? Эргэн төлсөн үү? Улстөрд нөлөө бүхий этгээдүүдээр дамжуулж авсан уу? гэдэг нь хамгийн чухал.

Вальютын ханшийн зөрүү, эрхзүйн орчны золиос болчихсон бизнесүүдийг үгээ хэлээсэй гэж бодож байна. Асуудал нь тухайн үеийн Монгол банкны буруу бодлого, сонгуулийн өмнө элдэв сайхан нэртэй хөтөлбөрүүд хийдэг, бэлэн мөнгө хэвлэж тараадаг. Энэ байдлын золиос чинь бизнесүүд шүү.

Б.Жаргалсайхан гуай асуултанд хариулах хэрэгтэй. Танд ярих боломж олгох ёстой байх гэж би бодож байна.

Улстөржихгүйгээр, бизнес хийж байгаа хүний хувьд зээл аваад, зээл яагаад хүндрээд, эдийн засгийн болон бусад ямар асуудлууд байгаа юм? гэдэг дээр бодитой мэдээлэл өгөөч ээ?”

гэсэн асуултанд, Б.Жаргалсайхан: “Би өнөөдөр та бүхний энэ арга хэмжээг хүндэтгэж ирсэн. Бусадтай адилхан ямар нэгэн тайлбар тавиад ирэхгүй байж болох байсан. Тэгээгүй. Зөв зүйтэй юм эхлэх гэж байна даа. Өнөөдрийн нийгэм эдийн засгийн амьдралд юу болохгүй байна.

Санхүүгийн орчинд юу болохгүй байгааг үнэн байдлаар нь ил гаргаж байгаа юм болов уу? гэж бодоод ирсэн. Би тайлбар тавих гэж ирсэн. Бидний ажил яагаад болохгүй байна вэ? Монгол Улс хөгжье гэвэл аж үйлдвэрээ хөгжүүлэх хэрэгтэй болох байх. Үнэндээ Монголд орчин маш хүнд байна. Ноолуураар бизнес хийнэ гэхээр зүрх үхэж байгаа байхгүй юу.

Энэ 30 жил үргэлж татварын дарамт, хүүгийн дарамтанд байсан. Та надаас яагаад зээлээ төлөхгүй байгаа юм гэж асуусан. Төлмөөргүй байна. Нөгөө талаар. Надад ажил хийх боломж өгөөгүй шүү дээ. Манай хамт олонд тийм боломжийг нь өгөөгүй шүү дээ.

Ноолуурыг бүгдийг нь хятадууд зах зээлийн үнээс 30-40 хувь үнэтэй аваад гараад явчихаж байна. Бүтээгдэхүүн хийгээд ахиад 30 хувь үнэтэй. Дээрээс нь банкны зээлийн хүү, татварын өр зээл.

Ингээд бараг 100 хувийн алдагдалтай бизнес явж байна. Бид яаж цааш нь авч явах юм? Ямар ч боломж алга. Би ганцхан алдаа хийсэн нь Буян компани ноолуурын үйлдвэр барьж байхдаа Засгийн газартай хэлэлцээр хийх ёстой байж. Тогтвортой байдлын гэрээ, хэлэлцээр.

Хэрэв орчныг нь тогтвортой байлгаж өгөхгүй бол Буян компанийн өмнөөс өрийг нь төлөхөөр. Оюутолгойтой тийм хэлэлцээр хийсэн. Дотоодын хөрөнгө оруулагчдаа гаргуунд гаргадаг. Хөрөнгө оруулалтын даатгал байхгүй.” гэв.